Асгард: геаграфiчная лакалiзацыя i этнiчная атрыбуцыя

Abstract

На аснове еўгемерычнага аналізу сярэднявечных міфаграфічных крыніц у кантэксце палеаландшафтнай сітуацыі ў Паўночным Прычарнамор’і сярэдзіны І тысячагоддзя да н.э. у артыкуле робіцца выснова пра рэальнасць кроскультурнага кантакту дзвюх розных этнапалітычных груп – сіндаў і іанійскіх грэкаў, вядомых у германа-скандынаўскай традыцыі як Асы і Ваны. Лакалізуецца такі кантакт на бе- рагах Баспора Кімерыйскага і звязаны з працэсам іянійскай каланізацыі гэтага раёна і далейшым паўстаннем Баспорскага царства. Сцвярджаецца, што роля міфа як дзейснага сродку асэнсавання гісторыі застаецца надзвычай недаацэненай да сённяшняга часу, і меркаванне пра прадуктыўнасць еўгемерычных падыходаў да інтэрпрэтацыі міфалагічных сюжэтаў традыцыйна адзначаецца калі не вучонай пагардай, то паблажлівым скепсісам большасці даследчыкаў. Між тым, міф, per se, у архаічным грамадстве з’яўляецца відавочным вынікам сакралізацыі гісторыі, бо адна з асноўных яго функцый – руплівая фіксацыя і трансляцыя аб’ектыўнай інфармацыі аб Пачатках пэўнай традыцыі, увасобленай перш за ўсё ў генеалагічных наратывах, роля якіх у мілітарных соцыумах з патрылінейнай сістэмай спадкаемства палітычнай улады з’яўляецца неацэнна важнай. Такая інфармацыя, натуральна, не пазбаўлена рознага роду эпічных аберацый, абумоўленых перш за ўсё жанравай спецыфікай мастацкіх форм маніфестацыі і бытавання падобнага роду сюжэтаў. Таму галоўнай задачай навуковай дэшыфроўкі міфа з’яўляецца карэктнае адмежаванне аб’ектыўнай гістарычнай фактуры ад рознага кшталту рытарычных фігур і іншых эмацыйна-вобразных канструкцый, прыналежных міфа-паэтычнаму ладу мыслення.